Gdy pada deszcz dzieci się nudzą. Dorośli – zwiedzają. W myśl tej zasady, będąc na Mazurach za podszeptem seniorki rodu postanowiliśmy bliżej poznać uroki okolic Augustowa. Wybór padł na …Sanktuarium Nawiedzenia Matki Bożej w Sejnach. Warto było, bo ta Bazylika słusznie jest zaliczane do najwspanialszych katedr Rzeczpospolitej.
Na pierwszy rzut oka, patrząc z rynku, nie wydaje się tak wspaniała, jaką jest w rzeczywistości. Stanowi wschodnią część kompleksu klasztornego.
Obecnie kościół parafialny, nosi godność kolegiaty i bazyliki mniejszej. Kościół ma trzy nawy o długości 45 m, szerokości 18 m i wysokości 15 m.Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny zbudowana jest z cegły. Gdy bliżej się jej przyjrzeć można zauważyć, że stanowi sześcioprzęsłową halę bez wydzielonego prezbiterium. Przęsło zachodnie mieści w przyziemiu kruchtę. Powyżej znajduje się chór muzyczny. Są dwie kaplice – Serca Jezusowego z 1661 roku oraz Matki Boskiej z 1881 roku.
Kościół jest wyraźnie zwrócony w stronę zachodnią. Od wschodu zamyka go dwuwieżowa fasada. Wieże, które wznoszą się na wysokość 47 m, mają trzy kondygnacje.
Przechodniu, wejdź do środka!
Tuż za progiem olśniewa przepych świątyni barokowo-rokokowej. Pod chórem wiszą portrety założyciela miasta i fundatorki przebudowy kościoła – Róży Strutyńskiej z Platerów. Nad portalem widoczne są kartusze herbowe: Paprzyca i Ostoja – Grodzińskiego i jego żony Dulskiej, wysoko w górze – Sas i Tramy – Strutyńskich i Platerów.
Większość wyposażenia świątyni: ołtarzy, malowideł jest wykonana w stylu barokowym. Pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku.
Najcenniejszym zabytkiem jest średniowieczna, drewniana gotycka figura szafkowa Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Pochodzi z XV wieku i wykonana jest w kształcie tryptyku. Od XVII wieku w tej Bazylice jest przedmiotem kultu maryjnego.
Obecnie pieczę nad obiektem sprawuje Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Oprócz swojej funkcji typowo zakonnej, klasztor podominikański pełni dzisiaj wiele fakultatywnych ról społecznych – jest miejscem wystaw, koncertów, sympozjów naukowych oraz mieści filię Muzeum Ziemi Sejneńskiej. Przedsmak tych działań stanowią eksponowane na zewnątrz świątyni drewniane rzeźby. Resztę ekspozycji należy już podziwiać wewnątrz zabytkowej Bazyliki.
Rys historyczny
Klasztor w Sejnach jest jedyną zachowaną renesansową budowlą w północno-wschodniej Polsce. Historia klasztoru i kościoła sięga czasów odległych. Klasztor wraz z kościołem budowano etapami na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Następnie zbudowano etapami klasztor na planie czworokąta z dziedzińcem pośrodku i wieżami w narożach. Z pierwotnego wystroju zachował się późnorenesansowy szczyt nad dawną główną fasadą. Obecnie jest to bazylika pod wezwaniem Nawiedzenia NMP.
Zakon Dominikanów do budowy kościoła przystąpił w 1610 roku. Ukończono go w 1619 roku. Wzniesiona budowla, choć była w stylu późnego renesansu, z założenia miała pełnić funkcje obronne. W II połowie XIX wieku w trakcie przebudowy całej świątyni nadano mu formę barokową.
W czasie potopu szwedzkiego klasztor wraz z całym miasteczkiem został doszczętnie spalony przez Szwedów. Prace nad odbudową klasztoru trwały niemalże do końca XVII wieku. Po III rozbiorze Polski, Sejny dostały się pod bezwzględne panowanie pruskie. Wtedy Dominikanom skonfiskowano wszystkie dobra.
W I połowie XIX wieku klasztor był wykorzystywany na cele oświatowe. W latach 1823 – 1919 mieściło się tutaj Seminarium Duchowe, które kształciło młodych kleryków dla diecezji sejneńskiej. Kiedy utworzono tu diecezję sejneńską, część kompleksu przeznaczono dla biskupa oraz seminarium duchownego. Po II wojnie światowej mieściły się tu szkoły oraz urzędy gminne. Na początku wzniesiono kościół p.w. NMP, św. Jerzego i św. Jacka.
Pozwiedzajmy Bazylikę razem…
Grażyna Hryniewska
