W najbliższy wtorek – 22 bm. o godz. 18,00 w Domu Kultury LSM, odbędzie się promocja książki Stanisława Jana Dąbrowskiego – „Gwiazdy i gwiazdeczki kabaretu CZART”, połączona z wieczorem wspomnień i koncertem, w którym wystąpią znani i lubiani „czartowcy” – Zofia Wronko, Teresa Gajkoś, DanutaWójtowicz oraz Jacek Abramowicz. Takiej okazji nie można przegapić! Dla wielu będzie to okazja cofnięcia się sześćdziesiąt lat wstecz. Zamierzonych i nie zamierzonych wzruszeń. 
Przypomnijmy. Dokładnie sześćdziesiąt lat temu z podziemnych czeluści kawiarni „Czarcia Łapa” na lubelskiej Starówce wyłonił się CZART. Nie był to jednak przedstawiciel piekieł, którego wypalona łapa była znakiem firmowym staromiejskiego lokalu, a amatorski teatrzyk satyryczny, popularnie zwany kabaretem. Jego twórcami byli dziennikarze poczytnej w naszym mieście opołudniówki „Kurier Lubelski”: Andrzej alinowski i Ryszard Nowicki. Trzecim „ojcem chrzestnym” nowo narodzonego „czarciątka” został popularny już wtedy w Lublinie muzyk i kompozytor Jacek Abramowicz.
Pierwszy artystyczny start kabaretowego CZARTA odbył się oczywiście, w kawiarni „Czarcia Łapa”, a program nosił tytuł Leg/l/endy lubelskie autorstwa młodego, doskonale zapowiadającego się naukowca UMCS Władysława Ćwika, pseudonim Władysław Ziemian.
W niedługim czasie na pomoc obdarzonemu poczuciem humoru naukowcowi z UMCS pośpieszyli Kazimierz Łojan i kilku innych autorów. Wkrótce w Lublinie zjawił się Tytus Wilski, aktor, reżyser, choreograf, a także karbowy (jak mówił sam o sobie), jako że pilnował, żeby artyści nie przywiązywali się zbytnio do wysokoprocentowych trunków podczas prób.
Tytus szybko przygotował kolejne premiery. Zmienił się także i powiększył zespół wykonawców. Z aktorów najczęściej pojawiających się na estradzie „Czarciej Łapy” należy wymienić: Irenę Kozerską, Lucynę Sienkiewicz, Danutę Wójtowicz oraz Zofię Wronko, a z panów: Jerzego Beera, Mirosława Dereckiego, Leszka Kosińskiego, Bogdana Kunę i Jana Welika.
Pierwsze kroki na drodze do późniejszej wielkiej artystycznej kariery stawiali właśnie na czartowskiej estradzie Kazimierz Grześkowiak i Piotr Szczepanik. Swój sceniczny debiut na scenie staromiejskiego kabaretu mieli późniejsi „gongowcy” Barbara Michałowska i Andrzej Rozhin. Zadebiutował także późniejszy „żelazny” kompozytor czartowskich piosenek Jerzy Malt.
Kabaret CZART działał przez czterdzieści lat i wystawił ponad czterdzieści premier. Ilu widzów obejrzało jego programy? Tego, niestety, nawet sam czart nie potrafi obliczyć. Bawił on, śmieszył i wzruszał nie tylko widzów Lublina, ale także mieszkańców wielu miast całego kraju. Zawsze jednak pozostawał wierny swojemu miastu i staromiejskiej kawiarni „Czarcia Łapa”, gdzie się narodził i „mieszkał” przez dziesiątki lat…
————————————————————————————————————————-
Stanisław Jan DĄBROWSKI (1947)
(ps. Jan Dąbski) publicysta, redaktor SD RP,
b. aktor estradowy, pedagog kultury, reżyser
teatralny, urzędnik samorządowy i państwowy
służby cywilnej.
Absolwent Wyższego Studium Teatralnego
w Warszawie (reżyseria), Wydziału Pedagogiki
i Psychologii oraz studiów podyplomowych
Wydziałów Politologii i Filozofii UMCS.
Były pracownik artystyczny lubelskich
instytucji kulturalnych: Domu Kultury Kolejarza
(19671986),
Domu Żołnierza (GKO 19721974),
Estrady Lubelskiej (19721976),
Teatru
Muzycznego (19741978)
i Teatru im. Juliusza
Osterwy (19791980).
Zastępca dyrektora
Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu
Marszałkowskiego (19992002)
i dyrektor
Wydziału Polityki Społecznej Urzędu
Wojewódzkiego w Lublinie (20022007).
Od
2017 r. sekretarz Oddziału Stowarzyszenia
Dziennikarzy RP w Lublinie. Autor kilkunastu
książek z historii lubelskiego harcerstwa i innych. Odznaczony m.in. Krzyżem
Oficerskim OOP, KEN, Zasłużony dla Kultury Polskiej, Srebrnym Medalem
Zasłużonemu Kulturze Gloria Artis. Laureat dziennikarskiego wyróżnienia
„Młody Dinozaur 2018”. Trzykrotnie wyróżniany Dyplomem Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego.
Stanisław Dąbrowski od dziecięcych lat był członkiem różnych zespołów
artystycznych: tańca ludowego, teatralnego i estradowego przy Domu Żołnierza
w Lublinie (19541972),
recytatorskiego, teatralnego i wokalnego przy Technikum
Mechanicznym w Lublinie (19621967),
wojskowego estradowego „Ziemi
Lubelskiej” w Lublinie (19651972),
Teatru TOR przy Domu Kultury Kolejarza
w Lublinie (19691986),
Tańca Ludowego KOS w Krasieninie (19781996).
Jednocześnie współpracował z wieloma grupami amatorskimi i zawodowymi
w charakterze aktora, recytatora, solisty, reżysera, scenarzysty. W l. 19721976
był artystą Estrady Lubelskiej; w l.1967 i 19741979
Teatru Muzycznego. Przez
14 lat był kierownikiem artystycznym Teatru TOR (19721986).
W 1974 r. jako
konferansjer jeździł w trasie objazdowej z Zespołem BREACOUT (Tadeusza
Nalepy i Miry Kubasińskiej).
Pracując w urzędach: marszałkowskim i wojewódzkim w Lublinie był
członkiem komisji konkursowych do wyłaniania kandydatów na dyrektorów
placówek artystycznych i kulturalnych w województwie.
W l. 20002001
był współautorem i organizatorem prezentacji kulturalnej
Województwa Lubelskiego na Wystawie EXPO 2000 w Hamburgu i promocyjnej
w Meklemburgii. Był współautorem Strategii Województwa Lubelskiego w
dziedzinie kultury (autor programu edukacji kulturalnej województwa